Lợi và hại cho Việt Nam khi Trump trở lại chính trường

Ngày 11/11, BBC Tiếng Việt bình luận “Trump tái xuất, các công ty rút khỏi Trung Quốc, lợi và hại cho Việt Nam”.

BBC dẫn lời các nhà phát triển công nghiệp trong khu vực, nói với một hãng tin quốc tế, rằng, sự dịch chuyển nhà máy từ Trung Quốc sang các quốc gia Đông Nam Á, đã xảy ra trước khi cuộc bầu cử có kết quả. Các nước Đông Nam Á, như Việt Nam, Thái Lan hay Malaysia, sẽ hưởng lợi lớn từ sự dịch chuyển nhà máy này, đặc biệt trong các ngành ô tô, điện tử.

BBC nhận xét, đây được xem là dấu hiệu cho thấy, ông Trump – người sẽ nhậm chức vào tháng 1/2025 – có thể tác động lớn đến chuỗi cung ứng toàn cầu.

BBC dẫn lời ông Jareeporn Jarukornsakul, CEO của WHA – một trong những nhà phát triển khu công nghiệp lớn nhất Thái Lan, nói với hãng tin quốc tế:

Đã có một đợt dịch chuyển (giai đoạn 2017 2021) tới Đông Nam Á, nhưng lần này sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn.”

BBC dẫn lời ông Vikrom Kromadit – người sáng lập và là Chủ tịch Tập đoàn bất động sản Amata, cho biết, trong số 90 nhà máy đã mở cửa trong năm 2024 tại các khu công nghiệp do Amata điều hành, khoảng 2/3 là các công ty chuyển cơ sở sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Ông cho rằng, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ “giáng đòn” mạnh vào Trung Quốc.

BBC dẫn phát ngôn của Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Pichai Naripthaphan, nói với báo giới rằng:

Chúng tôi muốn có nhiều khoản đầu tư từ Trung Quốc, để có hàng bán cho Mỹ.

Cả Mỹ và Trung Quốc đều yêu mến chúng tôi, nên chúng tôi không cần phải chọn phe.”

Bên cạnh đó, BBC dẫn lời ông Soh Thian Lai, Chủ tịch Liên đoàn các nhà sản xuất Malaysia, nói với một hãng tin quốc tế:

Sự thay đổi này có thể mang đến cho Malaysia những cơ hội mới, để nắm thị phần lớn hơn trong xuất khẩu sang Mỹ, cũng như các thị trường quan trọng khác.”

BBC đánh giá, sự dịch chuyển này vừa đem đến cơ hội, nhưng cũng mang tới rủi ro cho Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng.

BBC dẫn nhận định của nhà phân tích Robert Law – thuộc Đại học Melbourne (Úc), cho rằng:

Trump đã tuyên bố áp mức thuế 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, và 20% với các nơi khác. Sự di dời nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam, vốn đã xảy ra trước đó, có thể được đẩy mạnh hơn nữa.

Tuy nhiên, không thể nói trước chắc chắn điều gì, bởi sự khó lường của Trump. Có thể, ông ấy sẽ tìm cách đạt được thỏa thuận với Trung Quốc. Ông ấy cũng có thể nhắm đến Việt Nam và Mexico, nếu nghĩ rằng, các nước này đang được sử dụng như bên thứ 3, để các công ty Trung Quốc lách thuế.”

BBC cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2024, Trung Quốc là nước dẫn đầu về số dự án FDI đầu tư vào Việt Nam, và đứng thứ hai về vốn đầu tư, với hơn 3,2 tỷ USD.

Trong khi, Việt Nam ghi nhận xuất khẩu sang Mỹ tăng cao, trong những năm trở lại đây.

Trong 10 tháng đầu năm nay, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, và Việt Nam là nhà xuất khẩu lớn thứ 4 tới Mỹ, chỉ sau Trung Quốc, EU và Mexico.

BBC dẫn nhận định của Tiến sĩ Benjamin Sacks, từ Mỹ, cho rằng, Hà Nội có thể muốn làm việc với chính quyền của đảng Dân chủ hơn, vì trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, mối quan hệ song phương về mặt kinh tế đã xấu đi, khi ông Trump cho rằng, Việt Nam lạm dụng thương mại với Mỹ để trục lợi.

Ông Robert Law nhận xét:

Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thông qua mạng lưới rộng lớn các hiệp định thương mại, và tự hào với tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, nhưng chi phí lao động cao hơn so với Ấn Độ.

Cơ sở hạ tầng còn kém phát triển so với các nền kinh tế ASEAN tiên tiến, như Malaysia và Thái Lan, dù rằng, Chính phủ Việt Nam đang tập trung cải thiện. Năng lực tiếng Anh cũng thấp hơn Ấn Độ, Malaysia hoặc Philippines, nhưng trí thông minh nhân tạo có thể giúp khắc phục thách thức này trong những năm tới.”

 

Hoàng Anh – thoibao.de