Kể từ sau Hội nghị Thành Đô năm 1990, về việc bình thường hóa quan hệ Việt – Trung, thì câu thành ngữ “Bắc Kinh đổ mưa thì Hà Nội giương ô”, đã phản ảnh rất rõ sự phụ thuộc của Ban lãnh đạo Ba Đình đối với nhà cầm quyền Trung Nam Hải.
Nhất cử nhất động của lãnh đạo Việt Nam bắt buộc phải tuân theo chỉ đạo từ Bắc Kinh. Và ngược lại, bất kỳ ai trái ý lãnh đạo Trung Quốc, đều phải nhận kết cục bi thảm, như Đinh La Thăng là một ví dụ.
Sau khi chuyến thăm của Tổng thống Nga Putin tới Việt Nam vừa kết thúc, báo Tuổi Trẻ ngày 22/6 đưa tin, “Thủ tướng Phạm Minh Chính sắp sang Trung Quốc”. Bản tin cho biết, theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ đến thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc, để tham dự Hội nghị thường niên các nhà tiên phong lần thứ 15, của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), từ ngày 24 đến 27/6.
Đây là Hội nghị sẽ quy tụ hơn 1.500 nhà lãnh đạo cấp cao từ các nước trên thế giới, theo lời mời của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường. Đáng chú ý, đây là chuyến thăm Trung Quốc thứ 3 của Thủ tướng Việt Nam, trong vòng 1 năm. Không biết, lần này, Thủ tướng Phạm Minh Chính có cơ hội yết kiến Chủ tịch Tập Cận Bình hay không?
Trong khi đó, trận chiến quyền lực của các lãnh đạo cấp cao Việt Nam không hề dừng lại. Chủ tịch Tô Lâm và Bộ Công an vẫn tiếp tục xử lý, thanh trừng lãnh đạo cấp cao, đặc biệt là các lãnh đạo thuộc phe Nghệ Tĩnh. Thậm chí, ngày 11/6, khi tiếp Đại sứ Trung Quốc Hùng Ba, Chủ tịch Tô Lâm còn lên tiếng phản đối, và yêu cầu Bắc Kinh chấm dứt việc cho tàu khảo sát địa chất Hải Dương 26 gây rối ở khu vực Vịnh Bắc Bộ, thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Đáng chú ý, theo các nguồn tin chưa kiểm chứng tiết lộ, Chủ tịch Tô Lâm sẽ thăm Hoa Kỳ vào giữa tháng 7/2024, trong khi chưa thăm Bắc Kinh. Theo thông lệ, các nhân vật “Tứ trụ” buộc phải thăm Bắc Kinh đầu tiên, sau khi nhậm chức. Do đó, việc Tô Lâm công du Hoa Kỳ trước khi sang chầu Bắc Kinh, là một chỉ dấu bất bình thường.
Tô Lâm và Phạm Minh Chính là những nhân sự được đánh giá có khả năng cao nhất để trở thành Tổng Bí thư, tại Đại hội 14, vào đầu năm 2016.
Theo giới phân tích quốc tế, Chủ tịch Tô Lâm là người có khả năng cao nhất lên thay thế ông Trọng. Giáo sư Zachary Abuza từ Hoa Kỳ đánh giá:
“Việc ông Tô Lâm trở thành Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam là điều rất có khả năng.”
Nhưng cũng có các ý kiến khác cho rằng, dù có những đồn đoán Tô Lâm được Ban lãnh đạo Bắc Kinh “chấm”, nhưng để chiến thắng được Thủ tướng Phạm Minh Chính, sẽ là việc không dễ dàng.
Giáo sư Carl Thayer nhận xét, ông Tô Lâm là một nhân vật gây tranh cãi trong nội bộ cấp cao của Đảng. Trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với 44 chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn, vào cuối năm 2023, ông Tô Lâm có số phiếu “tín nhiệm cao” khá thấp. Trong khi, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn ưu tiên việc đồng thuận nội bộ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính vốn cũng xuất thân từ Thứ trưởng Bộ Công an, và cùng là đệ tử của cựu Thủ tướng 2 nhiệm kỳ Ba Dũng, như ông Tô Lâm. Nhưng trái ngược với ông Tô Lâm, ông Chính lại nhận được sự ủng hộ cao của thập thể lãnh đạo Đảng. Giáo sư Thayer cho biết, trước đây, khi ông Chính đối mặt với cáo buộc tham nhũng, ông lại được “đa số thành viên Bộ Chính trị đã phản đối việc xử lý kỷ luật ông Chính, theo đề nghị của Tổng Bí thư Trọng”.
Liên quan đến việc Chủ tịch Tô Lâm vẫn tiến hành công cuộc “tảo thanh” đối với các nhân vật lãnh đạo phe Nghệ Tĩnh, như: Trần Cẩm Tú, Phan Đình Trạc hay Trần Hồng Hà… Theo giới thạo tin, đây là những sai lầm chết người của Chủ tịch Tô Lâm và Bộ Công an, khi cố tình trái lệnh “thiên triều”. Nhưng đây là điều ông Tô Lâm biết rất rõ, song, vì mục tiêu “đào tận gốc, trốc tận rễ” hệ thống chân rết quyền lực của Tổng Trọng, cho nên, Tô Lâm đã bất chấp tất cả.
Ông Tô Lâm có một điểm yếu trầm trọng, đó là việc Tập đoàn Xuân Cầu của em trai ông, đã lớn mạnh cùng với tài sản nhiều tỷ USD, chủ yếu là nhờ vào quyền lực và các mối quan hệ của ông. Trong lúc này, Tập đoàn Xuân Cầu bị đồn rằng, họ đang bị quân đội điều tra về một thương vụ đất đai ở “Đài Phát Thanh Mễ trì”, ngay trung tâm thủ đô Hà Nội – nơi mà ông Tô Dũng đang đầu tư xây dựng trên đó.
Nếu tin đồn này là chính xác, thì khả năng cao, Ban lãnh đạo Bắc Kinh có thể tiếp tay cho phe Nghệ Tĩnh liên kết với Bộ Quốc phòng, để lật lại hồ sơ của “Tập đoàn Xuân Cầu”, thì chắc chắn, ông Tô Lâm khó có thể thoát./.
Trà My – Thoibao.de
