Ngày 28/3, blog Lê Quốc Quân trên VOA Tiếng Việt có bài “Shark Thuỷ bị bắt: Kiếm tìm tri thức và Khởi nghiệp ở Việt Nam”.
Theo tác giả, ngày 26/3, Bộ Công an cho biết, ông Nguyễn Ngọc Thuỷ đã bị bắt về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bị khởi tố theo Khoản 4, Điều 174, với mức tù từ 12 đến 20 năm, hoặc chung thân.
Ông Thuỷ là Chủ tịch Tập đoàn Egroup và là Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Anh ngữ Apax, với hệ thống trung tâm Apax Leaders từng được coi là lớn nhất cả nước.
Ông Thuỷ còn là thành viên trong chương trình nổi tiếng “Thương vụ bạc tỷ” của Shark Tank Việt Nam.
Tác giả cho biết, nạn nhân của Shark Thuỷ khá nhiều, từ nhà đầu tư chứng khoán, người tham gia dự án bất động sản, cho đến nhân viên các trung tâm Anh ngữ… nhưng nhiều nhất, có lẽ là những phụ huynh đang khát khao đi kiếm tìm kiến thức tiếng Anh cho con mình, với hàng chục ngàn học sinh.
Tác giả cho rằng, nạn nhân không chỉ là những phụ huynh mất tiền, mà còn là các cháu bơ vơ không có lớp để học. Trên mạng Facebook có cả một “Hội nạn nhân của Apax English”, với số lượng thành viên tham gia lên đến hơn 6,2 ngàn người.
Tác giả cho hay, Shark Thuỷ từng được coi là người thành công, khi ông xây dựng hệ thống Apax Leaders với mong ước đào tạo những nhân sự lãnh đạo cho tương lai.
Hệ thống giáo dục Apax Leaders của ông một thời được quảng cáo là “lớn nhất cả nước”, với hơn 120 trung tâm trên toàn quốc và khoảng hơn 120.000 học viên đang theo học.
Tác giả nhận định, ông Thuỷ luôn nói đến khởi nghiệp, giáo dục và khai dân trí.
Nhiều bạn trẻ nghe Shark nói như được truyền thêm lửa. Nhiều phụ huynh nghe Shark nói, đã dồn hết tiền, thậm chí vay mượn cho con đi học tại trung tâm của Shark.
Thế nhưng, tác giả nhận xét, vòng xoáy bất động sản đầy mê hoặc là con đường dẫn rất nhiều doanh nhân đi đến lao tù, và hàng loạt dự án bất động sản của công ty Apax Holdings, trải dài từ Bắc Giang đến Vũng Tàu, cũng chịu chung số phận.
Tác giả phân tích, khát vọng “phổ biến tri thức” mà Shark Thuỷ từng hô hào đã hoàn toàn thất bại. Một mặt ông đã phạm sai lầm, nhưng mặt khác, ông cũng không định hình hết được không gian khởi nghiệp ở tầm quốc gia.
Tác giả dẫn VnEconomy, trích lời của Giám đốc Quỹ đầu tư mạo hiểm Nextrans (Hàn Quốc) tại Việt Nam – Lê Hàn Tuệ Lâm, thì chỉ có dưới 5% doanh nghiệp khởi nghiệp của Việt Nam được “tổ chức sinh nhật lần thứ 2”. Đây là một tỷ lệ rất thấp và đáng buồn, khi so sánh với Mỹ là 50% vẫn trụ được đến 2 năm và đến sinh nhật lần thứ 5 thì vẫn còn 15-20%.
Hàng loạt dự án của Shark Thuỷ tham gia đầu tư khởi nghiệp, về giáo dục, y tế và công nghệ như Talk Cafe 100% English, Soya Garden, Luxstay… bắt đầu một cách đầy hào hứng, nhưng đã vấp phải những trở ngại về pháp lý, vốn, quản trị, môi trường kinh doanh, nên cuối cùng cũng đã đi vào dĩ vãng.
Tác giả từng tràn đầy hy vọng về một thế hệ tương lai, khi nhìn vào những trung tâm Anh ngữ Apax Leader một thời đầy kiêu hãnh; khi nghe Shark Thuỷ nói về khởi nghiệp và làm giàu.
Nhưng Shark Thuỷ đã chìm ngập trong nợ nần…
Tác giả dẫn chứng một loạt những doanh nghiệp bắt đầu khởi nghiệp rất thành công, như Flappy Bird, Umbala, Wefit, Món Huế, The Kafe, Lamita… đã dần dần gục ngã và rời bỏ thị trường.
Tác giả đánh giá, Việt Nam chưa có đủ một môi trường pháp lý lành mạnh, một “lồng ấp” an toàn ở quy mô lớn, thì chưa thể có những đại bàng non ra đời, để cùng sánh bước với các doanh nghiệp “kỳ lân” trên thế giới.
Chỉ khi “chấn” được dân khí, lòng ái quốc sẽ là ánh sáng soi rọi cho những doanh nhân chân chính khởi nghiệp. Nếu không “chấn được dân khí”, thì lò lửa và những cuộc đấu đá hiện nay sẽ chôn vùi nhiệt huyết và nhuệ khí của một tầng lớp doanh nhân trẻ.
Trong đó, vụ việc của Shark Thuỷ là một bài học điển hình.
Hoàng Anh – thoibao.de
